Obowiązujące standardy energetyczne budynków wytyczane są poprzez coraz bardziej restrykcyjne przepisy prawne. Od ostatniej aktualizacji warunków technicznych budowa domu energooszczędnego nie będzie już wyborem, ale świadomą inwestycją. Ma ona poprawić sytuację ekologiczną otaczającego nas środowiska oraz zwiększyć oszczędności dla inwestora. W poniższym artykule omówimy obowiązujące standardy budynków energooszczędnych. Skupimy się na obiektach wyposażonych w kotły gazowe kondensacyjne i podpowiemy, jak odpowiednio dobrać i zbilansować zapotrzebowanie na moc cieplną do aktualnych potrzeb energetycznych domu.
Z tekstu dowiesz się:
- jakie są standardy dla budynków energooszczędnych,
- jakie standardy obowiązywały kilka lat temu,
- na co zwrócić uwagę przy wyborze kotła gazowego,
- jaką moc powinien mieć kocioł gazowy,
- jak dobrać odpowiednią moc kotła gazowego.
Obowiązujące standardy budynków energooszczędnych
Zgodnie z nowymi przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej domy obecnie budowane muszą charakteryzować się niższym niż dawniej zapotrzebowaniem na nieodnawialną energię. Jej wskaźnik oznaczany symbolem EP (energia pierwotna) powinien w idealnej sytuacji osiągać poziom poniżej 70 kWh (m2×rok).
Zgodnie z normą ISO zapotrzebowanie na energię wyznacza standard obiektu. Dom energooszczędny to taki, który zużywa 30-70 kWh/(m2×rok), niskoenergetyczny 15-30 kWh/(m2×rok), pasywny 0-15 kWh/(m2×rok), a zeroenergetyczny 0 kWh/(m2×rok). Dotąd nie powstało jeszcze dużo budynków, które posiadają dodatni bilans energetyczny. To tak zwane domy plus energetyczne.
Z kolei obiekty już istniejące powinny przejść odpowiednią termomodernizację, aby ograniczyć lub wyeliminować to zapotrzebowanie na energię.
Jakie standardy obowiązywały kilka lat temu?
Jeszcze parę lat temu średni wskaźnik zapotrzebowania na energię w polskich domach mieścił się na poziomie około 140 kWh/(m2×rok). Jak widać, jest on mocno oddalony od wymagań obwarowanych obowiązującymi przepisami. Od 2017 współczynnik zapotrzebowania na energię skrupulatnie maleje i wynosił maksymalnie 95 kWh/(m2×rok). Z kolei od 2021 wskaźnik EP (energia pierwotna) budynku jednorodzinnego budowanego na terenie kraju nie będzie mógł przekroczyć 70 kWh/(m2×rok).
Wszystkie kraje unijne są zobligowane do systematycznego podnoszenia efektywności wykorzystywania energii zużywanej w domach do ogrzewania wnętrz, podgrzewania wody użytkowej i zasilania urządzeń elektrycznych. Przy tym obostrzenia dla Polski zostały rozłożone w czasie. Wynika to z prowadzenia długiej polityki opartej na węglu, gdy tymczasem inne państwa Unii Europejskiej mają obowiązek, by standardy energetyczne obiektów wznoszonych od 2021 roku były zbliżone do budynków zeroenergetycznych.
Jeśli stoisz przed wyborem odpowiedniego urządzenia, koniecznie sprawdź, jakie są zalety kotła kondensacyjnego lub zapoznaj się z naszą ofertą pomp ciepła.
Kocioł gazowy kondensacyjny – na co zwrócić uwagę przy wyborze urządzenia?
Właściwy dobór urządzenia, a także moc kotła gazowego powinien opierać się na możliwie dokładnym sprawdzeniu strat ciepła budynku dla obliczeniowej temperatury zewnętrznej i określonym poziomie temperatury pomieszczeń, np. 20 stopni przeznaczonych na stały pobyt ludzi. Taka informacja powinna być zawarta już na etapie projektu budowlanego. W przypadku braku takiego projektu można wykonać symulację obliczeniowego zapotrzebowania na ciepło obiektu (OZC). Na rynku bez problemu można znaleźć wyspecjalizowaną firmę, która wykona taką usługę.
Jaka moc kotła gazowego?
We wstępnym etapie można przyjąć pewne orientacyjne wartości strat ciepła wyrażonych w W/m2 budynku. Przykładowo, dla domu wykonanego według współczesnych standardów energetycznych, przyjąć można wskaźnik zapotrzebowania w odniesieniu do powierzchni netto wynoszący około 50 W/m2. Planowany kocioł gazowy kondensacyjny powinien mieć moc, nie mniejszą niż to wynika z projektowego obciążenia cieplnego.
W przypadku małych obiektów, szczególnie tych o bardzo wysokim standardzie energetycznym, projektowe obciążenie cieplne może być bardzo małe – np. 4 lub 6 kW. W takiej sytuacji inwestor może być zakłopotany, ponieważ najmniejsze istniejące na rynku kotły mają moc nominalną na poziomie kilkunastu kW. W dzisiejszych realiach ich moc jest jednak szeroko modulowana. Kotły gazowe kondensacyjne o bardzo dobrej modulacji cechują się jej dolną granicą na poziomie 10-15% maksymalnej mocy urządzenia. Dzięki temu kocioł może płynnie dopasowywać się do zmiennego zapotrzebowania na ciepło i zarazem wydłużać swoje cykle pracy. Wzrost mocy nominalnej kotła w typoszeregu danego modelu będzie pociągał za sobą także wzrost mocy minimalnej. Warto więc zwracać uwagę na ten parametr i w przypadku budynków o zapotrzebowaniu rzędu kilku kW, wybrać taki kocioł, który będzie się cechował mocą minimalną np. na poziomie 2,8 kW. Przykładem takiego kotła jest urządzenie ecoTec plus VC15CS/1-5.
Kocioł gazowy z serii ecoTec plus VC15CS/1-5
Należy jednak wziąć również pod uwagę to, że kotły gazowe wykorzystywane są zarówno do realizacji funkcji centralnego ogrzewania, jak i do produkcji ciepłej wody użytkowej. Druga z tych funkcji związana jest z wysokim zapotrzebowaniem na moc grzewczą, bez której nie byłoby możliwe szybkie podgrzanie wody do kąpieli.
Jak dobrać moc kotła gazowego?
Na odpowiedni dobór mocy kotła gazowego do zapotrzebowania energetycznego nowego budynku potrzebny jest czas. Na początku oddania do użytkowania dom będzie posiadać pewną bezwładność cieplną związaną z akumulowaniem ciepła przez konstrukcję obiektu. Na tym etapie instalator przeprowadzający pierwsze uruchomienie nie powinien w żaden sposób wpływać na modulację mocy kotła gazowego, a jedynie ograniczyć się do ustawienia prawidłowej temperatury obiegów grzewczych. Spowoduje to, że kocioł będzie miał długie cykle pracy wraz z efektywnym wykorzystaniem procesu spalania gazu ziemnego. Kocioł będzie pracował w trybie automatycznym, co oznacza, że będzie dostosowywał swoją temperaturę zasilania do aktualnych potrzeb grzewczych zasygnalizowanych przez regulator pogodowy lub pokojowy.
Dodatkowo musimy uwzględnić to, że przygotowanie ciepłej wody użytkowej w kotle zawsze jest realizowane jako priorytet. Aby uzyskać odpowiedni komfort c.w.u., kocioł powinien w jak najkrótszym czasie wygrzać odpowiednią ilość wody. Przyjmuje się, że czas odpowiedniej akumulacji i stabilizacji temperatury pomieszczeń może wynieść około roku w zależności od warunków pogodowych. Po tym czasie użytkownik powinien mieć już pewną świadomość działania kotła oraz możliwości wypróbowania nowych ustawień dostępnych z panelu użytkownika lub regulatora.
Wszelkie zmiany związane z działaniem kodów odpowiedzialnych za automatykę kotła i dostosowaniem ich do zmieniających się warunków sezonowych zawsze powinien sprawdzać wykwalifikowany specjalista marki Vaillant.
Pamiętaj, że, dostosowując kocioł gazowy kondensacyjny do zapotrzebowania energetycznego budynku, zawsze musisz brać pod uwagę obowiązujące przepisy. Warto je śledzić, aby być na bieżąco ze wszystkimi zmianami.